اصالت منفعت در اخلاق از دیدگاه جرمی بنتام و جان استوارت میل و نقد آن

thesis
abstract

این پایان نامه به بررسی و نقد یکی از نظریه های مهم و مشهور در حوزه فلسفه اخلاق با عنوان فایده گرایی (utilitarianism moral) یا اصالت منفعت از دیدگاه دو تن از فایده گروان کلاسیک به نام جرمی بنتام و جان استوارت میل اختصاص دارد. فایده گرایی بر اصل پایه ای و محوری فایده، متکی است، بر مبنای اصل فایده، تنها عمل و قاعده ای درست و الزامی است که بالاترین میزان فایده و سعادت را برای بیشترین افراد جامعه ذیربط در پی داشته باشد. فایده گرایی یکی از نظریه های غایت انگار و لذت باور در زمینه اخلاق هنجاری است ، که از این نظر رقیب نظریه های وظیفه گرا و اخلاق فضیلت مدار به شمار می آید. سابقه نظریه های لذت گرا به آریستیپوس و اپیکور می رسد. فایده گرایی جدید که ابتدا در اوائل قرن هجدهم مطرح گردید،توسط جرمی بنتام و جان استورات میل مطرح شد ،که مهمترین طرفداران این نظریه و نگاه فلسفی بودند و به عنوان فایده گروان سنتی ملقب و مشهورند. غالب فایده گروان سنتی سکولار بودند و به دموکراسی و گسترش آزادی های فردی باور داشتند. و بر روی ایجاد لذت و فایده به عنوان ملاک تشخیص فعل درست و خوب تکیه می کردند و لذات را از طریق سنجش کمی و کیفی قابل شمارش می دانستند تأکید بر لذت و سعادت جمعی یکی از شاخه های اصلی نظریه فایده گرایی است و این نظریه بر بی طرفی اخلاقی تأکید دارد با وجود طرفداران فراوان این نظریه مشهور و متنفذ، فایده گرایی همواره در معرض نقد و اشکالات و ایرادات زیادی بوده و هست. رویکرد سکولار فایده گرایان، ناکامی و ناکارآمدی در مقام عمل و اجرا، تناقض و تعارض آموزه های فایده گرایی با شهودات و حالات درونی آدمی، و نادیده انگاشتن عدالت توزیعی، از نقاط ضعف عمده و اساسی فایده گرایان و محل نقد این نظریه به شمار می رود.

Already have an account?login

similar resources

جان استوارت میل: فایده‌گرای عمل‌محور یا قاعده‌محور؟

در این مقاله، از تفسیر قاعده‌محورانه از فایده‌گرایی جان استوارت میل دفاع می‌کنیم. ابتدا اندکی این دوگانة متأخر و جدید در فلسفة اخلاق فایده‌گرایی را توضیح می‌دهیم. فایده‌گرایان به دو دستة کلّی قاعده‌محور و عمل‌محور تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی متأخر است، ولی به نظر ما فایده‌گرایی میل نیز از نوع قاعده‌محور است. او اصل فایده را نه مستقیم و بی‌واسطه که با وساطت قواعد به میدان عمل می‌آورد و فقط در ه...

full text

نقد اصل ابداعی حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای جان استوارت میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر

هدف: هدف از انجام این پژوهش، نقد اصل ضرر حاکم بر تربیت اخلاقی فایده‌گرای میل بر اساس قاعدة اسلامی لاضرر بود. روش: روش پژوهش، تحلیل محتوای کیفی مضمون‌کاوی بوده است. یافته‌ها: در دیدگاه میل، بحث از وظیفة قلمرو کارایی اصل ضرر را نشان می‌داد. تربیت اخلاقی در این دیدگاه بسته به اینکه رفتار فرد به حقوق و آسایش دیگران زیان می‌زند یا نه، متفاوت بوده و مؤلفه‌های دخیل در این تربیت، عدالت و تدبیر بودند. ب...

full text

تکوین نهاد اخلاق از منظر زیگموند فروید و مقایسه اجمالی آن با آراء جان استوارت میل

بحث فروید در باب اخلاق را می توان ذیل دو عنوان کلی فلسفه اخلاق جای داد. بخشی از آنچه فروید در باره اخلاق می گوید، با مباحث فرااخلاق تناسب دارد. این دسته از سخنان او خود در دو شاخه کلی قرار می گیرد. نخست مباحثی که به تکوین مرجع اخلاقی (وجدان) و حس اخلاقی در روان فرد نظر دارد. در این دست مباحث فروید از نحوه تشکیل آنچه فراخود یا خود آرمانی می نامد، بحث می کند و ظهور نماینده آن یعنی وجدان را سبب سا...

15 صفحه اول

آیا فایده‌گرایی، همان لذت‌گرایی است؟ بررسی دیدگاه بنتام و میل

اگر قائل به تقسیم موضوعات مربوط به فلسفه‌ی‌ اخلاق، به سه شاخه‌ی اخلاق توصیفی؛ هنجاری یا دستوری؛ و اخلاق تحلیلی یا فرااخلاق باشیم، بی‌گمان نظریه‌ی نتیجه‌گرایی و وظیفه‌گرایی را باید زیرمجموعه‌ی اخلاق هنجاری یا دستوری قرار دهیم؛ زیرا مباحث آن جنبه‌ی مصداقی دارند و به خوب یا بد و مطلوب یا نامطلوب در امور واقع می‌پردازند. یکی از مهم‌ترین گرایشات اخلاق هنجاریِ نتیجه‌گرا «فایده‌گرایی» است که مقاله‌‌ی ح...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده الهیات

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023